DVB چیست؟ | انواع DVB در تلویزیون

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید چند بار مجبور شده‌اید آنتن تلویزیون خود را تنظیم کنید و مدام از بالای پشت بام آنتن را تنظیم کنید و فریاد بزنید «درست شد؟»، «سایه ندارد؟»، «برفک ندارد؟» و… در این مطلب به شما خواهیم گفت که DVB چیست و به بررسی انواع DVB و تلویزیون‌های دیجیتال و آنالوگ خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.

این سیستم (DVB) که توسط موسسه ETSI استاندارد شده است امروزه در بسیاری از کشورها از جمله ایران به عنوان سیستم پخش تلویزیونی انتخاب شده است. از مزایای استاندارد DVB-T نسبت به سیستم پخش تلویزیونی زمینی آنالوگ می‌توان به قابلیت دریافت تصاویر تلویزیونی در هنگام حرکت گیرنده (مجهز بهDoppler Corrector) اشاره نمود. همچنین در تلویزیون انالوگ برای پخش یک برنامه تلویزیونی SD نیاز به پهنای باند فرکانسی معادل MHz8 می‌باشد. جالب توجه است که در صورت استفاده از کدینگ H.264 برای فشرده سازی تصاویر می‌توان تا 8 برنامه تلویزیونی SD را در همان پهنای باند MHz 8 ارسال نمود. لذا می‌توان تعداد حداکثر برنامه‌های تلویزیونی قابل ارسال در باندهای UHF و VHF را به میزان قابل توجهی افزایش داد. به منظور دریافت تصاویر ارسال شده به روش دیجیتال توسط تلویزیون‌های آنالوگ مرسوم از دستگاهی به نام DVB-T استفاده می‌شود.

DVB چیست؟

منظور از پخش دیجیتال در ایران پخش با سیستم DVB-T است. امروزه روش‌های مختلفی برای پخش دیحیتال وجود دارد. روش سنتی آنالوگ چند سالی است که به سمت منسوخ شدن پیش می‌رود. پخش دیجیتال یا Digital Video Broadcasting را اصطلاحاً DVB می‌گویند که روش‌های بسیار متنوعی دارد.

به احتمال زیاد در مشخصات تلویزیون‌ها قابلیت DVB-T یا تیونر دیجیتال-آنالوگ یا تیونر DVB-T را مشاهده کرده‌اید، منظور از این قابلیت‌ها چیست؟ 

انواع تیونر دیجیتال : 

1. DVB–T 
2. DVB-T2
3. DVB-c
4. DVB-s

1. (DVB-T (Terrestrial

دی وی بی _ تی : سیستم پخش تلویزیون دیجیتال زمینی به مرور جایگزین سیستم پخش زمینی فعلی خواهد شد که باید همه جای کشور فرستنده‌ها و تجهیزات آن نصب شود، این سیستم هم اکنون در اغلب شهرهای ایران نصب شده و به صورت پخش آزمایشی قرار دارد. استانداردهای آن توسط کشورهای اروپایی تصویب شده و در خاورمیانه و اروپا رواج یافته است. در حال حاضر بیش از 30 کشور در دنیا از ان بهره می‌برند، در سال‌های آینده نسخه جدید DVB-T به نام DVB-T2  که 50% پهنای باند بالاتری (کانال‌های بیشتر یا با کیفیت‌تر) را برای پخش فراهم می‌کند، امکان پخش کانال های HD به صورت گسترده را فراهم می‌کنند و کم‌کم جایگزین DVB-T خواهند شد که در آن زمان سیستم آنالوگ کاملا منسوخ شده است.

DVB-T در تلویزیون چه کاری انجام می‌دهد؟

همانطور که گفتیم، اکنون گیرنده‌های دیجیتال که با قیمت 80 هزار تا 150 هزار تومن در بازار به فروش می‌روند را داخل خود تلویزیون تعبیه کردند و قابلیت جدیدی به نام DVB-T به تلویزیون اضافه شده است. اگه قصد خرید تلویزیون داشته باشید به احتمال خیلی زیاد فروشنده به شما می‌گوید که تلویزیون با گیرنده دیجیتال داخلی می خواهید یا بدون گیرنده؟ مشخص است قیمت تلویزیون دارای DVB-T بالاتر می‌باشد.     

تلویزیون‌هایی که DVB-T دارند با یک لوگو یا نوشته‌ای مثلا  DVB یا DVB-T یا Digital TV یا DVT یا  DVB-T MPEG-4مشخص می‌شوند. که این مشخصه بیانگر دیجیتال بودن تلویزیون می‌باشد. مثلا در شکل زیر کنار ورودی آنتن نوشته DTV که مخفف Digital TV هست.

2. DVB-T2 (Second Generation Terrestrial)

DVB-T2 نوع پیشرفته‌تر DVB-T می‌باشد. چراکه در بسياری از كشورها، ارزش طيف فركانسی ان بسيار بالاست. در راستای اين تحقيقات، اين گروه نسخه جديدی از استاندارد DVB-T به نام DVB-T2 را معرفی كرد و موسسه ETSI از سپتامبر 2009 استاندارد سازی آن را شروع كرده است؛ اما پياده سازی ان و توليد تجهيزات مرتبط، از قبل شروع شده است. از ويژگی‌های مهم اين استاندارد، ايجاد قابليت افزايش ظرفيت مالتی پلكس تلويزيون ديجيتال زمينی است؛ به طوری كه در مقايسه با DVB-T، اين استاندارد جديد با انتن‌های موجود حداقل 30 درصد ظرفيت ارسال را افزايش می‌دهد. حتی در برخی ازمايشات، تا 50 درصد نيز افزايش ظرفيت، مشاهده شده است.

3. پخش دیجیتال با کابل  DVB-C (cable)

 دی وی بی _ سی : سیستم پخش دیجیتال برنامه‌ها از طریق کابل یا سیم است که C مخفف کابل است. برنامه‌ها به صورت فایل تا روزها و ماه‌ها روی سرور سرویس دهنده ضبط می‌شوند و در نتیجه بیننده، هر برنامه را در هر زمان دلخواه، انتخاب و نگاه می‌کند. این روش در دهه‌های آینده به مرور جایگزین همه روش‌ها می‌شود و روش‌های بی سیم فقط برای وسایل همراه مثل  PMP به قول عوام MP4)) و موبایل‌ها باقی خواهد ماند.

3. DVB-S (satellite)

دی وی بی _ اس : این روش در حال حاضر در دنیا بسیار محبوب و رایج است. در ایران DVB-T جایگزین بعدی سیستم فعلی است چرا که DVB-S علاوه بر اینکه نیازمند دیش بر بالای بام است، تنظیم آن باید توسط فردی متخصص انجام شود.

تلویزیون دیجیتال چيست؟

DTV مخفف Digital TV نسل جدید تلویزیون‌هاست. به این معنی که دیگر خبری از سیگنال آنالوگ برای ارسال و پخش تصاویر نیست. به زبان ساده تلویزیون دیجیتال تلویزیونی است که در داخل خودش گیرنده دیجیتال دارد و بدون هیچ دستگاه و تجهیزات اضافه می‌تواند شبکه‌های دیجیتال را بگیرد. در مشخصات تلویزیون دیجیتال عبارت DVB-T درج شده است.

تلویزیون دیجیتال با آنالوگ خیلی متفاوت است، در تلویزیون دیجیتال سیگنال به صورت فشرده شده و کد شده از طریق آنتن دریافت و در تلویزیون دیجیتال رمزگشایی و نمایش داده می‌شود. چون اطلاعات تبدیل به بیت‌های صفر و یک می‌شوند، مسافت نمی‌تواند خیلی روی ان‌ها تاثیر بگذارد (تاثیر آن کمتر از آنالوگ است) چون در دنیای دیجیتال، از یک حد بیشتر، 1 هست و از یک حدی کمتر، 0 می‌شود. یعنی مثلا 5 ولت، به عنوان 1 می‌باشد و تا مثلا 3.3 ولت هم همچنان یک هست و اطلاعات را منتقل می‌کند. ضمنا به دلیل اینکه صفر و یک‌ها را می‌توان فشرده کرد (مثل فایل MP3 و DVD) بنابراین اطلاعات بیشتری را می‌توان به صورت همزمان انتقال داد. مثلا می‌توان صدا و تصویری با کیفیت بهتر و همچنین اطلاعات متنی مثل اطلاعات کانال و تله تکست و EPG و … را ارسال کرد.

تنظیم کانال در تلویزیون دیجیتال خیلی کار ساده‌ای است، کافی است فرکانس آن کانال را بدانید. در بسیاری از مواقع با جستجوی اتوماتیک کانال‌ها پیدا می‌شوند. برتری تلویزیون دیجیتال نسبت به تلویزیون آنالوگ در این است که یا تصویر نیست یا اگر باشد خبری از برفک و سایه و … نیست. ولی اگر سیم آنتن، خود آنتن و جهت آنتن مناسب باشد کانال‌ها با کیفیت خوب ارائه خواهند شد، در غیر اینصورت شاید بعضی کانال‌ها در دسترس نباشند.

تلویزیون آنالوگ چیست؟

یکی از بزرگترین تحولات پیش روی برودکست (Broadcasting)، گذر از آنالوگ به دیجیتال است. تلویزیونی که در حال حاضر مشاهده می‌کنیم، تلویزیون آنالوگ است. در سیستم آنالوگ، سیگنال‌های آنالوگ با فرستنده‌های زمینی، به آنتن تلویزیون ما می‌رسد و تنها تجهیز لازم برای دریافت سیگنال‌های تلویزیونی، آنتن مناسب و استاندارد است. در این سیستم تعداد شبکه‌های تلویزیونی قابل ارائه بسیار محدود است و عمده‌ترین سرویس قابل ارائه بر روی آن تله تکست است. اما در تلویزیون دیجیتال و با استفاده از دی وی بی، سیگنال‌های تلویزیونی دیجیتال شده از طریق فرستنده‌های دیجیتال ارسال می‌گردد. با توجه به اینکه تلویزیون‌های ما امکان دریافت سیگنال‌های آنالوگ را دارد، لازم است دستگاه مبدل دیجیتال در کنار تلویزیون اضافه شود که سیگنال‌های دیجیتال را دریافت کرده و آنها را به دستگاه تلویزیون منتقل نماید.

اما در نسل جدید تلویزیون‌های موجود در بازار این قابلیت گنجانده شده و دیگر نیازی به خرید مبدل دیجیتال نیست. این تلویزیون‌ها امکان دریافت و پخش هر دو سیستم تصویری (آنالوگ و دیجیتال) را دارد و امروزه این مورد از قابلیت‌های دیگری است که در تلویزیون‌ها به چشم می‌خورد.

برای استفاده از DVB-T در تلویزیون چه باید کرد؟

چون اکثر تلویزیون‌ها فقط تیونر Analog دارند باید یک گیرنده یا ریسیور DVB-T تهیه شود. اما اگر اخیرا تلویزیون خریداری کرده‌اید ممکن است تلویزیون شما این قابلیت را داشته باشد، برای اطمینان در دفترچه تلویزیون دنبال کلماتی چون Tuner DVB-T و Mpeg-4 AVC H.264 باشید.

اشخاصی که می‌خواهند تلویزیون بخرند بهتر است به دنبال تلویزیونی همراه با تیونر DVB-T باشند که در حال حاضر در بازار راحت پیدا می‌شود. البته نوع داخلی تلویزیون معمولا کیفیت بالاتری از دستگاه‌های ارزانی دارند که جداگانه فروخته می‌شوند و به علاوه دیگر نیازی نیست که یک دستگاه اضافی در کنار تلویزیون قرار گیرد و برای استفاده از آن، یک ریموت کنترل جداگانه در دست بگیرید. واقعیت این است که معمولا عمر مفید یک تلویزیون از این دستگاه‌ها بیشتر است.

در تلویزیون دیجیتال، تصاویر تلویزیونی به شکل بیت‌های اطلاعات (“صفر و یک” مثل کامپیوتر) درآمده و از طریق فرستنده دیجیتال ارسال می‌گردد. برای اینکه این تصاویر به شکل قابل نمایش بر روی تلویزیون شما دربیاید، لازم است یک دستگاه مبدل، نظیر رسیور ماهواره در کنار تلویزیون اضافه شود تا سیگنال‌های دیجیتال را دریافت کرده و آن‌ها را به دستگاه تلویزیون منتقل نماید. اصطلاحا به این دستگاه، گیرنده سیگنال دیجیتال، مبدل یا ست‌تاپ باکس گفته می‌شود. در سیستم دیجیتال، علاوه بر استاندارد فشرده‌سازی و پهنای باند، کیفیت صدا و تصویر از سیستم آنالوگ بهتر می‌شود و صدا و سیما نیز قادر خواهد بود تعداد شبکه‌های بیشتری در اختیار بینندگان قرار دهد.